15 Nisan 2008 Salı

KÖYÜMÜZDE HALICILIK


KARAVELİLERDE HALICILIK FAALİYETLERİ VE DÖŞEMEALTI HALILARI


Özellikle Antalya iline bağlı Karaveliler, Yeniköy, Kovanlık, Camili, Ekşili ve Karataş gibi yerleşim birimlerinde bugün dahi her evde bir hali tezgahı görmek mümkündür. Bunun nedeni eski tarihlere dayanmaktadır. 12. yüzyıldan sonra Anadolu'ya gelip Antalya ve çevresine yerleşen Teke Yörükleri, yöreye adını verdikleri gibi kültürlerini de yaymışlardır. Günümüzde Antalya'nın en önemli el sanatlarından olan dokumacılık da Yörüklerin göçebe yaşayışının bir parçasıdır. Bunlardan, göçebe yaşayışını bugün de sürdürenler yılın 2-3 ayını göçte geçirirler. Göçebelik, konutun ve diğer eşyaların hafif, kolayca taşınabilir olmasını gerektirir. Bu gereksinimi karşılayan dokumalar büyük bir önem kazanmıştır. Hemen her çadırda bir tezgah vardır.

Yörüklerde içinde günlük yaşamın geçtiği çadır, kara keçi kılından kanatlar şeklinde dokunur; yedi kanattan bir çadır çıkar. Dokuma aralıklı ve seyrek olduğundan, havalandırmaya ve içeriden dışarısının görünmesine olanak verir. Bunlardan başka aynı malzeme ile erzakların depolandığı çuvallar ve kilimler de dokunur. Ancak bunlar dokunduktan sonra ilaveten renkli yün ipliklerle üzerlerine çeşitli geometrik desenler ile günlük hayattan alınmış kuş, kelebek vb. motifler işlenir.

Döşemealtı Halıları

Antalya'da yalnız göçebeler değil, köylüler de dokumacılıkla uğraşırlar. Döşemealtı halıları, Türkiye'nin en çok tanınmış ve yüzyıllar boyu motiflerinin en az değişime uğrayanıdır. 1,5-2 metre boylarında yapılan bu halıların ana renkleri lacivert, bordo, yeşil, kırmızı ve beyazdır. Renklendirmede kullanılan kök boyaların elde edilişi nesilden nesile geçmiş, ancak son yıllarda unutulan bazı bitki boyalarının yerini sentetik boyalar almıştır. Döşemealtı halılarının Halelli, Toplu, Kocasulu, Dallı, Mihraplı, Akrepli ve Terazili Toplu olmak üzere yedi değişik zemin kompozisyonu vardır.

Hiç yorum yok:

online